Podstawowymi jednostkami prowadzenia działalności w Polsce są spółki. Mogą one przybierać różne formy, tym samym oferując różne korzyści. Każda z nich charakteryzuje się własnymi, indywidualnymi cechami, na podstawie których możemy odróżnić je od innych. W tym artykule chcemy odpowiedzieć na pytanie, co to jest spółka i przyjrzeć się bliżej, jakie rodzaje wyróżniamy i co je cechuje. Zapraszamy do przeczytania!

Co to jest spółka?

Z definicji, spółką jest zorganizowana forma działalności gospodarczej, która prowadzona jest przez więcej niż jedną osobę. Jest jednostką prawną, a głównym celem jej założenia jest osiąganie zysku. Spółki posiadają określoną zdolność prawną, na podstawie której mogą zawierać umowy czy posiadać majątek. W Polsce kodeksem, który określa zasady ich zakładania, działalności, funkcjonowania czy likwidacji (z wyjątkiem spółki cywilnej) jest kodeks spółek handlowych.

Rodzaje spółek i ich charakterystyka

Po wyjaśnieniu, co to jest spółka, pora przyjrzeć się ich rodzajom oraz cechom. W polskim systemie prawnym wyróżniamy dwie klasyfikacje spółek – osobowe i kapitałowe, które dzielą się w swoim obrębie na kilka podstawowych rodzajów. W ramach spółek osobowych wyróżniamy: spółkę cywilną, jawną, partnerską, komandytową oraz komandytowo-akcyjną, natomiast spółki kapitałowe to spółki akcyjne i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

• Spółki cywilne

Spółka cywilna jest jedną z najprostszych i najbardziej elastycznych form prowadzenia biznesu w Polsce. Jej funkcjonowanie określa umowa, która zawarta jest pomiędzy co najmniej dwiema osobami, decydującymi się na wspólne prowadzenie działalności z zamiarem osiągnięcia korzyści. To, co cechuje spółkę cywilną, to brak osobowości prawnej. Oznacza to pewne ograniczenia, takie jak niemożność nabywania nieruchomości.

• Spółki jawne

Połączenie cech przedsiębiorstwa osobistego z możliwością funkcjonowania jako jednostka mająca osobowość prawną, to korzyści płynące z prowadzenia spółki jawnej. Często na ten rodzaj spółki decydują się małe i średnie przedsiębiorstwa, którym zależy na prostocie zarządzania i pełnej kontroli nad prowadzonym biznesem.

Spółka jawna posiada osobowość prawną. Oznacza to, że może nabywać prawa, w tym własność nieruchomości, a także zaciągać zobowiązania, Może być również stroną w postępowaniach sądowych czy występować w obrocie gospodarczym pod nazwą firmową. Spółka jawna jest odrębnym od swoich wspólników podmiotem.

• Spółki partnerskie

Spółka partnerska to posiadająca osobowość prawną spółka, prowadzona zwykle przez osoby wykonujące tzw. wolne zawody. Na ten rodzaj prowadzenia działalności niezwykle chętnie decydują się lekarze, adwokaci, notariusze czy specjaliści z branży IT. Spółka partnerska to spółka osobowa, która daje możliwość prowadzenia działalności zawodowej, jednocześnie zachowując pewne cechy spółki kapitałowej – np. ograniczoną odpowiedzialność wspólników.

• Spółki komandytowe

Spółka komandytowa łączy zalety spółki kapitałowej ze spółką osobową. To specyficzny rodzaj, cechujący się elastycznością w prowadzeniu. Szczególnie atrakcyjny jest dla przedsiębiorców, chcących oddzielić funkcje operacyjne od inwestycyjnych. Pozwala także zabezpieczyć wspólników przed bezpośrednią odpowiedzialnością za zobowiązania spółki. Od innych spółek odróżnia ją występowanie dwóch typów wspólników: komplementariuszy i komandytariuszy.
Komplementariusze to wspólnicy, którzy odpowiadają za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem, bez ograniczeń. Pełnią także decydującą rolę w zarządzaniu spółką i mają prawo do jej reprezentacji. Natomiast odpowiedzialność za zobowiązania spółki komandytariuszy jest ograniczona jedynie do wysokości wniesionego wkładu. Zazwyczaj nie biorą oni czynnego udziału w zarządzaniu, a ich rola jest głównie inwestycyjna.

Spółki komandytowo-akcyjne

Spółka komandytowo-akcyjna funkcjonuje jako posiadająca zdolność prawną spółka osobowa w handlu. Podobnie jak w przypadku spółki komandytowej, w jej strukturze znajdują się dwie grupy wspólników: komplementariusze i akcjonariusze. Co więcej,
kapitał zakładowy tego rodzaju spółki nie może wynosić mniej niż 50 000 złotych. Dysponowanie kapitałem tej wysokości zapewnia bowiem działalności pewną stabilność.

Co to jest spółka kapitałowa?

Spółka kapitałowa jest typem spółki handlowej, w której podstawę funkcjonowania stanowi kapitał wniesiony przez wspólników. Do spółek kapitałowych występujących w Polsce zalicza się spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki akcyjne. Wybór tego rodzaju prowadzenia działalności, pozwalający na ograniczenie osobistej odpowiedzialności, zwykle preferowany jest przez dużych przedsiębiorców.

Spółka akcyjna

Forma prowadzenia spółki kapitałowej, jaką jest sp. akcyjna, umożliwia pozyskanie kapitału przez publiczną emisję akcji. Przystosowana jest do prowadzenia dużych przedsięwzięć biznesowych, szczególnie przez firmy planujące wejście na giełdę papierów wartościowych. Jest także jednym z najsilniej rozbudowanych i najbardziej formalnych rodzajów spółek handlowych przewidzianych w polskim prawie.

Minimalny kapitał zakładowy wymagany do założenia spółki akcyjnej wynosi 100 000 złotych. Kapitał dzieli się z kolei na akcje, które mogą stanowić przedmiot obrotu. Akcje te mogą być różnego rodzaju, np. akcje imienne lub na okaziciela, mogą również różnić się prawami – w tym prawem głosu na walnym zgromadzeniu czy prawem do dywidendy.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Spółka z o.o., to jedna z najpopularniejszych form prawnych działalności gospodarczej w Polsce. Szczególnie często wybierana jest przez małe i średnie przedsiębiorstwa. Jej główną zaletą jest właśnie ograniczona odpowiedzialność wspólników, ponoszona za zobowiązania spółki. Odpowiadają oni bowiem jedynie do kwoty wniesionego do kapitału wkładu. Osobisty majątek chroniony jest przed ewentualnymi wierzycielami, a to pozwala znacznie zminimalizować ryzyko finansowe.

Podsumowanie

W Polsce wyróżniamy kilka podstawowych rodzajów spółek, dlatego każda osoba, która chce rozpocząć tego typu działalność, może wybrać odpowiedni sposób jej prowadzenia. Spółki osobowe cechuje ponoszenie osobistej odpowiedzialności wspólników za zobowiązania firmy, natomiast spółki kapitałowe ograniczają ryzyko finansowe jedynie do wniesionego kapitału. Każdy przedsiębiorca może wybrać spółkę, która najlepiej odpowiada jego potrzebom, modelowi prowadzonego biznesu, sposobowi zarządzania czy innym preferencjom.